Hoe de Oranje Dames historie schreven voor 60.000 fans

In de rubriek Oranje Franje belichten we opvallende en niet-alledaagse gebeurtenissen rond de vele interlands van de beide Oranje-teams. In de tiende aflevering aandacht voor een historische zege van de Oranje Dames op het heilige gras van de beroemde Londense voetbaltempel Wembley.

Een hockeyinterland spelen voor duizenden toeschouwers: het is de droom van elke international. Op grote toernooien in Pakistan of India kon je in het verleden nog wel eens op toeschouwersaantallen stuiten die de vergelijking met bijvoorbeeld het voetbal gemakkelijk konden weerstaan, vooral in het mannenhockey.

In het vrouwenhockey is het heilige gras van Wembley lange tijd goed voor een onvergetelijke ervaring. De All England Women’s Hockey Association (AEWHA) organiseert tussen 1951 en 1990 een jaarlijkse interland in het imposante stadion, normaal de thuisbasis van het Engelse voetbalelftal. De Engelse hockeyvrouwen nemen het daarbij voor tienduizenden toeschouwers – veelal schoolkinderen – op tegen een gerenommeerde tegenstander. Een wedstrijd die ook nog eens live op tv te zien is.

Oranje vijf keer op Wembley

Door de jaren heen krijgen dertien verschillende landen een uitnodiging van de Engelse bond. De Oranje Dames mogen vijf keer afreizen naar de voetbaltempel: in 1956, 1968, 1974, 1982 en 1990. In de eerste twee duels die Oranje in het reusachtige stadion speelt, zijn de Engelsen oppermachtig. Ze zegevieren met 4-1 en 1-0. Engeland geldt in die tijd als hockeygrootmacht en is voor eigen publiek nauwelijks te kloppen.

Historisch Oranje, crisis bij de Engelsen

Maar in 1974 gebeurt iets bijzonders. Iets waardoor de kritische Engelse sportmedia concluderen dat de hoogtijdagen van de Engelse hockeyvrouwen tot het verleden behoren en er drastische veranderingen nodig zijn om de nationale ploeg weer nieuw leven in te blazen.

Een ijzersterk Oranje, onder leiding van bondscoach Rietje Küper, verpest het massale kinderfeestje op Wembley door met 0-2 te zegevieren. Doelpunten van Marja Hagemans en Toos Bax dompelen de Engelsen in een regelrechte crisis. Het is in alle opzichten een gedenkwaardige uitslag. De Oranjevrouwen winnen voor het eerst een duel met Engeland op Engelse bodem, en dat in het immense Wembley-stadion. Het is een triomf die het groeiende zelfvertrouwen van de ploeg een enorme boost geeft.

Aanpassen aan omstandigheden

Dat Oranje zich niet van de wijs laat brengen in het kolkende stadion met zestigduizend gillende, joelende en met vlaggetjes zwaaiende schoolkinderen, dankt het aan de zeer serieuze voorbereiding van de technische staf. De speelsters krijgen vóór het duel beelden te zien van de vorige ontmoeting met de Engelsen op Wembley, de 1-0 nederlaag van 1968 waar bijna 62.500 schoolmeisjes (destijds een wereldrecord) getuige van zijn. Zo kunnen ze zich alvast instellen op de heksenketel die ze te wachten staat.

Een Engelse aanval op het Nederlandse doel tijdens de editie van 1968 op Wembley. Foto: Hockey Sport.

Ook besluit de staf om de warming-up niet buiten het stadion, maar gewoon al op het veld te doen. Zo wennen de speelsters meteen aan de kakofonie van geluid uit de vele kinderkeeltjes en wordt er nauwelijks energie verspild aan het aanpassen aan deze bijzondere hockeyomstandigheden.

‘Ik heb ze drie kwartier voordat de wedstrijd begon een tijdje het stadion ingestuurd’ zal coach Küper na afloop tegen de pers zeggen. ‘Zogenaamd om aan het terrein te wennen, maar in werkelijkheid om ze een voorproefje te geven van de herrie die ze te verduren zouden krijgen.’ Het werkt. Vanaf het moment dat de bal rolt op de vlakke grasmat is Oranje even scherp als koelbloedig.

Opmaat voor wereldtitel

De uiteindelijke zege – via puur resultaathockey – is een prachtige opmaat naar het WK in Mandelieu van later die maand. Gedragen door het succes op Wembley veroveren de Oranje Dames in die Franse stad voor de tweede keer op rij de wereldtitel. Dat kan haast geen toeval zijn.

Bekijk hieronder de doelpunten van de Oranje Dames in de interland tegen Engeland van 9 maart 1974. Oranje kwam met de volgende speelsters het veld op: Helma Hoegen (k); Wilma Koopman, Suzan Bekker, Anneke Bax, Toos Bax, José Poelmans, Marja Hagemans, Lisette Sevens, Nelleke van Kollenburg, Cora de Wilde-de Grooth, Tanja van Oosterhout.