Oranje Franje: de rel rond onschuldige biertjes in Leipzig

In de rubriek Oranje Franje belichten we opvallende en niet-alledaagse gebeurtenissen uit de rijke historie van de beide Oranje-teams. In deze aflevering aandacht voor het EK 2005 van de Oranje Heren, waar een heuse rel ontstond over een paar onschuldige biertjes op een terras in Leipzig. 

Het is augustus 2005. De Oranje Heren zijn in Leipzig neergestreken voor het Europees kampioenschap. Na vier opeenvolgende EK’s zonder succes – de laatste Europese titel stamde van 1987 – hunkert de ploeg van bondscoach Roelant Oltmans naar een hoofdprijs. Met een selectie waarin Teun de Nooijer, Jeroen Delmee, Taeke Taekema, Sander van der Weide, Ronald Brouwer, Karel Klaver, Rob Reckers, Roderick Weusthof en keeper Guus Vogels bekende namen zijn is Oranje topfavoriet.

Het toernooi kent een merkwaardig verloop voor Oranje. Na de openingswedstrijd tegen Frankrijk (5-4 zege) en een tweede overwinning op Polen (2-1) heeft de ploeg ineens twee rustdagen voor de derde en laatste groepswedstrijd. Het leidt ertoe dat drie internationals na de zege op Polen hun vrije avond in de binnenstad van Leipzig doorbrengen. Daar drinken ze ver na middernacht op een terrasje in alle rust een Duits glas bier.

Biertjes ver na middernacht

‘Gewoon even uitwaaien en de zinnen verzetten na twee wedstrijden tegen tegenstanders waar moeilijk inspiratie uit te halen valt’, schrijft Jeroen van Bergen, toenmalig hoofdredacteur van Hockey Magazine. ‘De ploeg slaapt verder in een kolos van een hotel waarin de geest van de voormalige DDR nog steeds zichtbaar rondwaart. Wat ga je dan doen als fitte twintiger? De adrenaline uit je lijf spoelen.’

De Oranje-hockeyers overtreden met hun uitstapje de regels van bondscoach Oltmans. Hij had spelers toestemming gegeven om het hotel te verlaten, op voorwaarde dat ze rond middernacht terug zouden zijn. Wat het terrasbezoek echter nog veel pijnlijker maakt, is dat de spelers worden gezien door een paar Nederlandse journalisten die op dat moment ook in de binnenstad zijn. ANP-verslaggever Norbert Kleinheerenbrink tikt er een bericht over en de volgende dag is het groot nieuws in de Nederlandse dagbladen. ‘Hockeyers stappen tot in late uurtjes’, kopt het Algemeen Dagblad met gevoel voor sensatie. Een rel is geboren.

Bondscoach Roelant Oltmans tijdens een persconferentie op het EK in Leipzig. Foto: Jeroen van Bergen

Voor Oltmans zelf is de regelovertreding van de internationals helemaal geen heet hangijzer, maar nu de pers er is opgedoken is het het gesprek van de dag. En dat irriteert hem enorm. Tijdens een persconferentie krijgt hij – vanzelfsprekend – enkele kritische vragen over het gedrag van zijn spelers. In plaats van rustig te blijven ontsteekt hij in woede en probeert hij de journalisten de les te lezen. ‘Jullie vreten toch ook van het hockey?’, snauwt hij hen toe.

De overspannen reactie gooit extra olie op het vuur. Sommige journalisten worden niet meer persoonlijk te woord gestaan. Vooral Hans Woudstra van De Telegraaf, één van de kranten waarop de woede was gericht, moet het ontgelden. Ook radioverslaggever Geerhard de Grooth ligt onder vuur bij de nationale ploeg.

Oranje geeft titel uit handen

Het opmerkelijke is dat Oranje na het bierincident veel beter gaat hockeyen. In de derde groepswedstrijd wordt het sterke Spanje van bondscoach Maurits Hendriks met 2-1 verslagen en in de halve finale wordt België overtuigend met 5-1 opzij gezet.

In de spannende finale tegen Spanje neemt Oranje acht minuten vóór tijd een 2-1 voorsprong via Taekema. De eerste Europese titel sinds 1987 lonkt, maar op bizarre wijze geeft Nederland de voorsprong in de slotfase uit handen om uiteindelijk met een 4-2 nederlaag af te druipen. Santi Freixa en twee keer Pol Amat vellen het vonnis over Oranje.

De formatie van Oltmans had in één keer de nare smaak van het bierincident kunnen wegspoelen, maar nu zal de geur van verschraald bier voor altijd over dit toernooi blijven hangen. ‘Een paar personen op een terras zijn onmogelijk verantwoordelijk voor het verliezen van de finale’, constateert Van Bergen in een column. ‘Zoiets moet je het hele elftal aanrekenen.’

Lees hier de eerdere afleveringen in deze rubriek

• Bierdrinkende scheidsrechters blunderen erop los
• Hockeyen in een modderlaag van tien centimeter
• Dick ‘The Flying Dutchman’ Esser vloog en blonk uit
• Hoe de FIH de Oranje Dames op gênante wijze liet juichen
• Gigantisch pak slaag op de eerste wereldreis
• Paul Litjens: van kilo’s kauwgom naar een Oranje-record
• De onwennige kennismaking met kunstgras
• Het geheime ‘gehoorapparaat’ van Ageeth Boomgaardt
• Emilie Hoogeveen: hockeymeisje verovert tv-kijkend Amerika
• Hoe de Oranje Dames historie schreven voor 60.000 fans
• Zo kwam Sophie von Weiler aan haar bijnaam ‘Maradona’
• Hoe Taco van den Honert op een hockeykamp de sleeppush bedacht
• Tegenstanders én teamgenoten waren bang voor Fieke Boekhorst
• Gerard Hylkema: van olympisch hockey tot scoren in De Kuip
• Het zeeroverspetje van Jacques Brinkman op het EK 1995
• Jaap Schulz, international zónder ooit de bal te hebben geraakt
• Sandra Le Poole zonder medeweten model voor Champions Trophy
• Hoe Eefje Piel als snelle atlete bijna de Spelen van 1948 haalde
• Aat de Roos, de vooroorlogse Jorrit Croon van Oranje
• Hoe de scorende keeper Derk Doyer een uniek record misliep
• De mislukte solo van vliegende keeper Maarten Sikking
• John Elffers regelde zelf alsnog zijn vijftigste interland